Kluby Gazety Polskiej | Pogrzeb Jerzego Tomaszewskiego

W sobotę w Kamionnie g. Łochów odbył się pogrzeb Jerzego Tomaszewskiego ps. JUR

Łochowski Klub Gazety Polskiej wziął w nim udział.

Jerzy Tomaszewski

Artysta fotografik, publicysta. W czasie okupacji zatrudniony w niemieckiej firmie fotograficznej Fotoris pracującej na potrzeby propagandy III Rzeszy, w której uczestniczył w przechwytywaniu zdjęć ze zbrodni niemieckich. Od 1943 do sierpnia 1944 prowadził tajne laboratorium, w którym zajmował się mikrofilmowaniem fotografii dostarczanych przez konspiracyjnych łączników z terenów Generalnego Gubernatorstwa. Korespondent i fotoreporter powstania warszawskiego z ramienia Delegatury Rządu na Kraj i KG Armii Krajowej. Po wojnie autor wielu publikacji (książek, wystaw i filmów) poświęconych II wojnie światowej, w tym m. in.: Pamiętamy – cierpienie i walka narodu polskiego, na proces A. Eichmanna w Izraelu oraz na temat powstania warszawskiego. W latach 1980 – 1981 stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej. W 2007 r. odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Dorobek twórczy;

Publikacje:

„Pamiętamy-cierpienie i walka Narodu polskiego” WAG 1956, „Nie zapomnieliśmy /siedem edycji obcojęzycznych/ Polonia 1957, album poświęcony eksterminacji Narodu Polskiego – wydawca japoński Future Schobe 1959, album wydany na proces Eichmana w Izraelu, „Epizody Powstania Warszawskiego” KAW 1979, nagroda Towarzystwa Miłośników Warszawy, „Powstanie Warszawskie w reportażach Jerzego Tomaszewskiego” Polonia 1994, „Walcząca Warszawa ‚ 44” – publikacja ukazała się w 70 –rocznicę Powstania Warszawskiego.

Wystawy:

„Wojna i dziecko” – zorganizowana w Warszawie przez Związek Artystów Plastyków, „Warszawa walcząca 1944” zorganizowana przez Spółdzielnię Artystów Plastyków Plastyka, „Portrety Powstańców „ organizatorzy: Spółdzielnia Artystów Plastyków WZÓR i Ład, „Fotografia walcząca „ i „Powstanie Warszawskie w fotografii „ – eksponowane podczas tourne po Stanach Zjednoczonych.

W latach dziewięćdziesiątych realizacja cyklu wystaw poświęconych tematyce okupacyjnej realizowanych na potrzeby placówek polskich za granicą / m.in. poświęconych problematyce żydowskiej /.

Współautor wystawy pt. Zachowany obraz, poświęconej eksterminacji narodu polskiego, zrealizowanej w 2005 r. pod patronatem Lecha Kaczyńskiego Prezydenta Warszawy, prezentowana w Muzeum Historycznym m. st. Warszawy.

Współpraca za granicą:

The Time / artykuły poświęcone działalności fotoreporterskiej w czasie Powstania Warszawskiego/, wydawnictwo Life i Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie / współpraca przy opracowaniu i weryfikacji ikonografii dot. zagłady Żydów/, Muzeon Edukacyjny w Hadze /wystawa autorska /, wytwórnia filmowa SATEL w Wiedniu / współpraca autorska przy realizacji filmu dokumentalnego poświeconego pracy konspiracyjnej /, wydawnictwo Christian Brandstätter Velag w Wiedniu

/ opracowanie publikacji nt. zagłady Żydów/, Imperial War Museum w Londynie

/ weryfikacja i opracowanie dokumentacji dot. eksterminacji Polaków i Żydów w latach

1939-1945/.

Najstarszy brat Jerzego

W czerwcu 1939 roku Stanisław Tomaszewski, został absolwentem Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych , gdzie studiował na Wydziałach Architektury Wnętrz u prof.prof. Wojciech Jastrzębowskiego i Romualda Gutta , oraz malarstwa stalugowego u prof. Karola Tichego. Od pierwszych dni września 1939 zaangażowany w pracę konspiracyjną organizowaną przez Prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego, polegającą na wydawaniu pierwszej gazety konspiracyjnej. Z tego okresu pochodzą także rysunki odzwierciedlające grozę życia w oblężonej stolicy.

Stanisław Tomaszewski był twórcą i wykonawcą większości prac plastycznych dla Delegatury Rządu i Armii Krajowej. Został aresztowany i uwięziony na Pawiaku we wrześniu 1941 roku. Komórka organizacyjna AK, w której pracował zdecydowała się na zorganizowanie jego ucieczki. Rozpoczęto od zaszczepienia artyście na Pawiaku przez dr Annę Sipowicz-Gościcką tyfusu brzusznego. Następnie umieszczonego w szpitalu miejskim przy ulicy Płockiej, podczas pozorowanej operacji ślepej kiszki, zamieniono ze zwłokami innego pacjenta i wywieziono poza teren szpitala.

Dzięki ofiarności konspiratorów, wśród których znaleźli się również bracia Tomaszewskiego: Zbigniew i Jerzy, artysta już pod koniec października 1941 roku powrócił do pracy w strukturach podziemnych.

W okresie okupacji przyjmował rożne pseudonimy: “Malarz’’, “Bartoszek’’, “Wiśniewski’’ i najbardziej znany “Miedza’’. Jak sam mówił: “miedza’’ właśnie dlatego, że Niemcy nie dadzą mi rady, nigdy mnie nie przeskoczą’’.

Działalność konspiracyjna Stanisław Tomaszewskiego nierozdzielnie związana była z zawodem plastyka. Już w pierwszych tygodniach okupacji, po nawiązaniu kontaktu z podziemiem “Miedza’’ zajmował się dokumentowaniem zbrodni okupanta : utrwalał sceny łapanek ulicznych, rewizji, egzekucji, życie więźniów na Pawiaku i w Alei Szucha.

Szkicował portrety ludzi kultury współpracujących z organizacją podziemną, tajne koncerty i przedstawienia teatralne. Zaprojektował winietę najbardziej znanej i popularnej gazety podziemnej “Biuletynu Informacyjnego’’. Był autorem okładek i rysunków wydawnictw broszurowych i książkowych.

Najważniejszą działalnością “Miedzy’’ była jego praca w dywersyjnej Akcji “N’’ i “Antyk’’, których był jedynym ilustratorem. Akcja “N’’ , w ramach której powstały periodyki, ulotki i rysunki uderzały w najbardziej newralgiczne punkty niemieckiej armii i okupacyjnego aparatu, była cenną pomocą dla ruchu oporu we wszystkich krajach zajętych przez Niemców.

Akcja “Antyk’’, o znacznie mniejszym zasięgu skierowana była przeciwko Związkowi Radzieckiemu.

“Miedzy’’ powierzano także pojedyncze działania polegające m. in. na: wykonaniu banknotów Emisyjnego Banku Polskiego ( 1940 r.), podrabianiu podpisów funkcjonariuszy niemieckich. W zimie 1943 r. zaprojektował dywersyjną pięciomarkówkę, tzw. “Ostmarke’’, przeznaczoną dla żołnierzy niemieckich na terenach wschodnich.

3 maja 1944 r. Stanisław Tomaszewski odznaczony został Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez dowódcę AK gen. Tadeusza Bora Komorowskiego.

W czasie powstania w 1944 r. zajmował się projektowaniem afiszy i plakatów, szkicował postacie żołnierzy. W połowie sierpnia, gdy powstała poczta powstańcza zaprojektował znaczek pocztowy.

Po wojnie wykładał na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, zasłużył się również jako architekt stolicy. Za całokształt twórczości uhonorowano go odznaczeniem św. Alberta. Prywatnie „Miedza” był ojcem chrzestnym i pierwszym nauczycielem prawdziwej historii Polski śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Zmarł 15 grudnia 2000 r.

Tomaszewski – pseudonim

OLYMPUS DIGITAL CAMERA