Dąbrowa Górnicza: „Nocy Muzeów” Dział Archiwów Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach i Izba Pamięci Kopalni Wujek
Dąbrowski Klub Gazety Polskiej w dniu 14.05.2016r, odwiedził w ramach „Nocy Muzeów” Dział Archiwów Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach i Izbę Pamięci Kopalni Wujek mieszczącą się przy Śląskim Centrum Wolności i Solidarności również w Katowicach.
Noc Muzeów w archiwach IPN-u odbyła się pod hasłem: Co kryją archiwa?
Zaraz przy wejściu do IPN-u otrzymaliśmy mapki z trasą do przejścia. Na mapkach zaznaczone zostały punkty (było ich 7) do których powinniśmy dotrzeć. Był to punkty tematyczne, rozmieszczone w różnych miejscach budynku.
Jeden z punktów, który się mieścił w magazynach (to tam znajdują się opasłe tomy akt na przesuwnych regałach) opisywał wizytę Jana Pawła II w Polsce. Mieliśmy okazję poznać,(oglądając materiały Służby Bezpieczeństwa i słuchając pracownika IPN-u) jak służby tę wizytę perfekcyjnie „zorganizowały”. A konkretnie, jak przy ogromnym zaangażowaniu ludzi i środków, miały wszystko pod ścisłą kontrolą.
W kolejnym punkcie mogliśmy się dowiedzieć o metodach pracy SB, na przykład o punktach obserwacyjnych, które w ramach potrzeb mieściły się nawet w mieszkaniach prywatnych osób (osoby te otrzymywały zapłatę za wykorzystanie ich mieszkań). Z tych miejsc prowadzona była obserwacja i robione były zdjęcia osób będących w zainteresowaniu służb.
Kolejny punkt dotyczył rozpracowania przez SB grup hipisowskich w latach 70. W punkcie tym można było się przebrać w stroje charakterystyczne dla tej subkultury lat 70, a nawet pomalować w charakterystyczny dla nich sposób. Również, co istotne, osoby zainteresowane materiałami na swój temat mieszczącymi się z zasobach IPN-u poznały dokładną instrukcję co zrobić aby takie informacje otrzymać.
Drugim miejscem, które odwiedziliśmy tego wieczoru była Izba Pamięci Kopalni Wujek, mieszcząca się przy Śląskim Centrum Wolności i Solidarności na terenie kopalni. Tam spotkaliśmy się z górnikami, którzy brali udział w historycznym strajku w grudniu 1981r. Niesamowite wrażenie zrobiły na nas wspomnienia tamtych dni (omówione przez uczestnika wydarzeń pana Stanisława Płatka-przewodniczącego Komitetu Strajkowego) jak i realistyczna makieta przedstawiająca pacyfikację Kopalni Wujek w skali 1:100. W Muzeum mogliśmy obejrzeć wystawione eksponaty m.in. hełm zabitego podczas pacyfikacji 21-letniego Jana Stawisińskiego noszący ślady śmiertelnej kuli, broń i wyposażenie jednostek wojska i milicji, łuski, pociski znalezione w miejscu w którym zginęli górnicy. Na koniec naszego pobytu odbył się pokaz filmu pt. „Życiorys z bliznami”, który zawierał wspomnienia rannych górników – uczestników strajku, rodzin ofiar, pracowników służby zdrowia.
W Kopalni Wujek podczas wydarzeń w grudniu 1981 zginęło od kul plutonu specjalnego ZOMO 9-ciu górników (najmłodszy miał 19 lat a najstarszy 48).
To tak pokrótce opis naszych spostrzeżeń i wrażeń z Nocy Muzeów. Odwiedziliśmy miejsca, które przybliżyły nam nieodległą a jednocześnie bardzo bolesną i słabo akcentowaną (tak naprawdę nierozliczoną) historię naszego kraju.
Klub Gazety Polskiej – Dąbrowa Górnicza