Przełom sierpnia i września łączy ze sobą dwa wydarzenia w polskiej historii XX wieku. 1. września 1939 r. to moment gdy nie tak dawno odzyskana niepodległość Polski ponownie została zdeptana przez niespodziewany atak wojsk niemieckich a w ponad dwa tygodnie później armii radzieckiej. Skutkiem tych działań była utrata suwerenności państwa polskiego po wprowadzeniu podziału świata zgodnie z układem jałtańskim a tym samym pozostawienie Polski pod wpływami Związku Radzieckiego.
W 35 lat po tych wydarzeniach w Gdańsku 31 sierpnia 1980 r. zostaje podpisane porozumienia między komisją rządową ówczesnych PRL-owskich władz Polski a komitetem strajkowym. W tym czasie powołano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy w skład którego weszli przybyli do stoczni gdańskiej delegaci z innych strajkujących zakładów. Rozpoczyna się „karnawał Solidarności” a powstanie Niezależnych Związków Zawodowych „ Solidarność” daje początek zmianom następującym po 1989 roku w Polsce i w całej wschodniej Europie.
81 rocznicę wybuchu II Wojny Światowej oraz 40- lecie utworzenia NZZ „Solidarność” Polonia ze wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych Ameryki uczciła te wydarzenia, które odbyły się z inicjatywy „Komitetu Smoleńsko – Katyńskiego, Klubów Gazety Polskiej ze Wschodniego Wybrzeża USA oraz Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce.
Główne uroczystości miały miejsce 30 sierpnia br. w kościele pod wezwaniem Św. Kazimierza w Newarku – NJ. Uroczystą Mszę św. odprawił proboszcz parafii ksiądz dr Andrzej Ostaszewski przy koncelebrze z innymi czterema kapłanami.
Na początku Mszy świętej ksiądz Ostaszewski przywitał przybyłych gości: Mateusza Gmurę – Konsula RP w Nowym Jorku, Bogdana Chmielewskiego – dyrektora wykonawczego Polsko – Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej, Ryszarda Bąka i Franciszka Piwowarczyka – przedstawicieli Rady Dyrektorów PSFUK oraz przybyłych byłych członków i działaczy NZZ „Solidarność” represjonowanych w PRL a obecnie mieszkających w Stanach Zjednoczonych. Kierując do zgromadzonych słowo wstępne, powiedział: (…) Nie można oderwać Polski i Polaków od Boga i wiary. Dowodem na to jesteśmy my wszyscy, którzy dzisiaj tu przybyliśmy i pamiętamy. – Człowiek bez Boga nie istnieje – jak mówił do nas nasz rodak Jan Paweł II”. W swojej homilii rozszerzył myśl, którą rozpoczął Mszę św. powiedział : „ Polska i Polacy muszą zachować wartości chrześcijańskie bo tylko wtedy są wolni. Słowa „Bóg, Honor i Ojczyzna” są gwarantem utrzymania jedności w naszym narodzie. Polacy obecnie stają przed wyzwaniem obrony dziedzictwa tych słów, próby oderwania Polski od chrześcijaństwa są realnym zagrożeniem, ale to się nie powiedzie, ja jestem o tym przekonany.” Przypomniał ofiarną walkę Polskich żołnierzy z oprawcą niemieckim a potem sowieckim w 1939 roku. Odniósł się do Ruchu Solidarności utworzonego z buntu przeciw PRL-owskim działaniom wobec Polaków.
Po odprawionym nabożeństwie zabrał głos konsul Mateusz Gmura , który odczytał listy skierowane do Polonii od konsula generalnego RP w Nowym Jorku Adriana Kubickiego oraz Jana Dziedziczaka – sekretarza stanu w Kancelarii Prezesa RM – pełnomocnika rządu ds. Polonii i Polaków za granicą. W imieniu organizatorów uroczystości zabrał głos Tadeusz Antoniak p/o komendanta naczelnego SWAP oraz Przewodniczący Komitetu Smoleńsko – Katyńskiego. Przeczytał list przesłany od Marszałka Seniora Sejmu RP Antoniego Macierewicza. W swoim imieniu podsumował, ” (…) 40. rocznica porozumień sierpniowych, 81. Rocznica wybuchu II Wojny światowej oraz 100 rocznica „Cudu nad Wisłą” , 76. Rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego i 610. Rocznica bitwy pod Grunwaldem spinają się w jedno hasło – Niepodległość, która ma jeden kształt nie jest nam dana na zawsze.” Po odśpiewaniu „Boże coś Polskę” zgromadzeni w Kościele goście i uczestnicy obchodów udali się pod monument polskich żołnierzy walczących w II Wojnie Światowej . Na uwagę zasługuje bardzo skromna forma pomnika, który jest umiejscowiony nie opodal wejścia do kościoła. Historia powstania monumentu jest ściśle związana z wiernymi z parafii Św. Kazimierza, ponieważ 1732 młodych mężczyzn – parafian- walczyło w polskich jednostkach na różnych frontach II Wojny Światowej. Sześćdziesięciu dwóch z nich poległo na froncie i to właśnie tym żołnierzom dedykowany jest pomnik. Wieńce i kwiaty pod monumentem złożyli: konsul Mateusz Gmura, przedstawiciele SWAP , byli członkowie Solidarności, przedstawiciele Centrali Polskich Szkół Dokształcających w Ameryce, Komitetu Smoleńsko – Katyńskiego i Klubów Gazety Polskiej oraz reprezentacja harcerzy.
Mając na względzie panujące obostrzenia związane z pandemią na uroczystości przybyły jedynie delegacje między innymi reprezentanci poszczególnych Okręgów SWAP oraz delegacje: Korpusu Pomocniczego Pań działająca przy SWAP, Związku Harcerstwa Polskiego, – Reduty Dobrego Imienia – Polska Liga przeciw Zniesławieniom w USA, grupa członków Klubów Gazety Polskiej (Boston, New Jersey, Filadelfia, Connecticut) przedstawiciele „Rodzin Radia Maryja” i Komitetu Smoleńsko – Katyńskiego.
Głównym sponsorem obchodów 81. Rocznicy Wybuchu II Wojny Światowej i 40. Rocznicy podpisania porozumień sierpniowych była Polsko – Słowiańska Federalna Unia Kredytowa.
Organizatorzy: Komitet Smoleńsko-Katyński, Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej W Ameryce, Klub Gazety Polskiej, Fundacja Klubów „Gazety Polskiej”
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Redakcja – Małgorzata Bojko
