29 KWIETNIA – DZIEŃ MĘCZEŃSTWA DUCHOWIEŃSTWA POLSKIEGO W CZASIE II WOJNY ŚWIATOWEJ
Delegacja naszego Klubu Gazety Polskiej w Nowym Sączu na czele z przewodniczącym Tomaszem Baliczkiem, oraz wiceprzewodniczącym dr Jarosławem Jakubowskim wzięła udział w sądeckich obchodach Dnia Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w czasie II wojny światowej.
29 kwietnia 2022 w bazylice pw. św. Małgorzaty miała miejsce uroczysta msza święta, podczas której uczestnicy upamiętnili Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w czasie drugiej wojny światowej. To wspomnienie tysięcy duchownych, którzy nie tylko tracili życie za wiarę, ale często nieśli krzyż bezgranicznej pomocy, wielokrotnie choćby Żydom, których ukrywano w strukturach kościoła katolickiego. Duchowni naszego kościoła byli realnym zagrożeniem dla niemieckiego i sowieckiego okupanta, z racji stanowienia przedłużenia polskości i trwałości narodu nie tylko w sferze etycznej, ale wprost strukturalnej. Mordowano tysiące osób duchownych, a wśród nich polegli wikariusze nowosądeckiego kościoła: ks. Władysław Deszcz i ks. Tadeusz Kaczmarczyk oraz ks. Józef Bardel, proboszcz z podsądeckiej Trzetrzewiny
Wydarzenie w sądeckiej bazylice było organizowane przez nasz klub GP, Prezydenta Miasta Nowego Sącza oraz ks. dra Jerzego Jurkiewicza – prepozyta Kapituły Kolegiackiej, który w trakcie kazania podkreślił wyjątkowe poświęcenie lokalnych duchownych oraz tragizm osób duchownych w czasie wojny. Po nabożeństwie, oddaliśmy hołd zamordowanym księżom, składając wiązanki w bazylice sądeckiej.
Tak samo uczyniliśmy podczas uroczystości wieczornych w Trzetrzewinie, gdzie na cmentarzu znajduje się grób zamordowanego proboszcza tamtejszej parafii.
Warto zaznaczyć coraz większy udział młodzieży w organizowanych przez nas uroczystościach poświęconych naszym narodowym bohaterom.
Wśród kilkudziesięciu zamęczonych duchownych kościoła naszej diecezji, znaleźli się trzej sądeczanie:
– Ksiądz Władysław Deszcz, wikariusz parafii pw. św. Małgorzaty w Nowym Sączu. Po rozpoczęciu okupacji niemieckiej prawdopodobnie współpracował z rodzącym się niepodległościowym ruchem konspiracyjnym, częścią późniejszego Polskiego Państwa Podziemnego. Aresztowany przez Niemców 02.07.1941, m.in. za wydawanie świadectw chrztu i pomoc Żydom w getcie. Przetrzymywany, jako zakładnik, w więzieniu w Nowym Sączu. Zamordowany w gronie 44 więźniów w zbiorowej egzekucji w Nowym Sączu-Biegonicach.
– Ksiądz Tadeusz Kaczmarczyk, wikariusz parafii pw. św. Małgorzaty w Nowym Sączu, były wikariusz w Rzepienniku Biskupim, Górze Ropczyckiej, Czarnej Sędziszowskiej. Powołany do Wojska Polskiego jako kapelan rezerwy. Posługiwał jako kapelan prawd. 20. Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego. Aresztowany przez Rosjan. Uciekł, zamieniając ubrania z rosyjskim żołnierzem i udał się pieszo na zachód. Zatrzymany przez Niemców jako rosyjski dezerter, uwolniony dzięki interwencji lokalnego proboszcza. Przedostał się do zarządzanego przez Niemców okupacyjnego Generalnego Gubernatorstwa. Tam w końcu aresztowany przez Niemców 02.07.1941, m.in. za wydawanie świadectw chrztu i pomoc Żydom w getcie. Przetrzymywany, jako zakładnik w więzieniu w Nowym Sączu. Zamordowany w gronie 44 więźniów w zbiorowej egzekucji w Nowym Sączu-Biegonicach.
– Ksiądz Józef Bardel, proboszcz parafii w Trzetrzewinie. Aresztowany przez Niemców 02.07.1941. Szarpany i pogryziony przez napuszczone na niego przez Niemców psy. Przetrzymywany, jako zakładnik, w więzieniu w Nowym Sączu. Zamordowany w gronie 44 więźniów w zbiorowej egzekucji w Nowym Sączu-Biegonicach.
Tekst – Jarosław Jakubowski,
Foto – Sylwester Adamczyk
