Dlaczego Magadan nie będzie San Francisco?

Wrzutka
Dlaczego Magadan nie będzie San Francisco? 

Dla miłośnika historii nie ma nic bardziej fascynującego niż śledzenie na żywo, jak upadają imperia. Tym bardziej że upadają w różny sposób. 

Rozbiórka mocarstwa zwanego Wielką Brytanią przebiegała łagodnie, dlatego nikt nie wypomina Elżbiecie II, że była de facto (w sposób godny) syndykiem masy upadłości. Na jej szczęście z tytułem cesarza Indii pożegnał się jeszcze jej ojciec. Tysiącletnia Rzesza przetrwała ledwie dekadę, a co do Rosji, to przypomina ona olbrzyma, który dawno powinien skonać, a skonać nie może. Lenin komunistycznym eksperymentem przetrącił świetne perspektywy Rosji i nawet trudno wyobrazić sobie, jaką potęgą by była co najmniej półmiliardowa Rosja pod konstytucyjną monarchią Romanowów. Komuniści nie zrealizowali swych planów (mimo pomocy najpierw Hitlera, a później państw koalicji), próbujący reform Gorbaczow (niech odpoczywa w pokoju) zapoczątkował połowiczny rozpad, a oszalały Putin zapewne doprowadzi do pełnej destrukcji. Przyszłość pokaże, na razie szukam odpowiedzi na inne pytanie – dlaczego Rosja, przy swej rozległości i zasobach, nie stała się drugą Ameryką? Dlaczego w USA ludzie rwali się na Dziki Zachód, a w Rosji na Dziki Wschód udawali się jedynie katorżnicy? Co powoduje, że do jednych krajów się emigruje, a z drugich, jak się uda, ucieka? Odpowiedź jest prosta – wolność. To umiłowanie wolności stworzyło wspólnotę zwaną I Rzeczpospolitą, tak różną od autokracji Wschodu i Zachodu. Podobne umiłowanie pozwala zwyciężać Ukraińcom znacznie potężniejszego przeciwnika. Dążenie do wolności dało początek buntowi 13. kolonii i stworzyło Stany Zjednoczone, stało się też zaczynem naszej Solidarności i zburzyło Żelazną Kurtynę. Przymus na dłuższą metę stwarza systemy niewydolne, nieskuteczne i nieopłacalne, tłumi ludzką inicjatywę, boi się przedsiębiorczości i wszystkiego, co może kontrolować. I dotyczy to zarówno autokratycznej tyranii, jak i sparaliżowanej przez biurokratyczne procedury demokracji.