TYDZIEŃ W KLUBACH „GAZETY POLSKIEJ” | 01.02.2023 r.
Uczciliśmy 160. rocznicę powstania styczniowego.
Kluby „Gazety Polskiej” jak co roku uczestniczyły w uroczystościach upamiętniających kolejną rocznicę wybuchu powstania styczniowego, najdłużej trwającego zrywu niepodległościowego w epoce porozbiorowej.
Powstanie przeciwko imperium rosyjskiemu rozpoczęło się 22 stycznia 1863 roku w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 roku na Litwie; trwało do jesieni 1864 roku. Podczas zrywu, który miał charakter wojny partyzanckiej, stoczono ponad tysiąc bitew, a w siłach polskich walczyło w sumie około 200 tys. osób. Pod koniec 1863 roku łączny stan wojsk rosyjskich wynosił ponad 400 tys. żołnierzy: w Królestwie Polskim 170 tys., na Litwie 145 tys., a na Ukrainie – 90 tys. Rząd Narodowy miał w polu jednocześnie nie więcej niż 10 tys. partyzantów. Pomimo początkowych sukcesów powstanie zakończyło się przegraną powstańców. Kilkadziesiąt tysięcy poległo w walkach, blisko tysiąc stracono, około 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a około 10 tys. wyemigrowało. Wojska rosyjskie pacyfikowały powstanie z wyjątkowym okrucieństwem, a miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom, były palone, zdarzały się również przypadki rzezi ludności cywilnej. Niszczono dobra kultury, na przykład spalono Archiwum Ordynacji Zamojskiej w Zwierzyńcu. Wilno zostało spacyfikowane przez oddziały Murawjowa „Wieszatiela”, na Litwie zginęło 10 tys. szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tys. Po upadku powstania kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej. W 1867 roku zniesiono autonomię Królestwa Polskiego, jego nazwę i budżet. W latach 1869–1870 setkom miast wspierających powstanie odebrano prawa miejskie, doprowadzając je tym samym do upadku. W 1874 roku zniesiono urząd namiestnika, a w 1886 roku zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano około 1600 majątków ziemskich i rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich. Pomimo niepowodzenia militarnego, powstanie styczniowe osiągnęło część celów politycznych, jakie postawili sobie jego organizatorzy. Przyczyniło się m.in. do zahamowania ugodowej wobec zaborcy polityki reprezentowanej przez polskie elity Królestwa. Pamięć o powstaniu ożywiała w kolejnych dziesięcioleciach nastroje patriotyczne, co pomogło podczas odzyskania niepodległości pół wieku później. Powstanie przyczyniło się do korzystniejszego niż w dwóch pozostałych zaborach i w etnicznej Rosji uwłaszczenia chłopów, zarówno w Królestwie, jak i na ziemiach zabranych. Znaczna część patriotów zwróciła się ku pracy organicznej, zaś pamięć o powstańcach stała się ważnym motywem w literaturze (na przykład autorzy: Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa, Stefan Żeromski) i malarstwie (m.in. Artur Grottger, Jan Matejko, Maksymilian Gierymski) oraz motywacją dla nowego pokolenia działaczy niepodległościowych (choćby skupionych wokół Józefa Piłsudskiego).
DRZEWICA | Klub „Gazety Polskiej” Drzewica z przewodniczącym Markiem Sarwą zorganizował koncert pt.: „Patriotycznie i Muzycznie dla Drzewicy” w 80. rocznicę Mordu w Drzewicy oraz 160. rocznicę powstania styczniowego. Uroczystość rozpoczęła się od mszy świętej, po której wysłuchano koncertu ku czci pomordowanych drzewiczan i ku pamięci uczestników powstania styczniowego. Następnie na cmentarzu parafialnym w kaplicy złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą siedem osób zamordowanych 22 stycznia 1943 w Drzewicy. Kwiaty złożono także na grobie Alojzego Rupniewskiego, studenta medycyny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas uroczystości głos zabrali marszałek senior Antoni Macierewicz oraz przewodniczący Klubu „Gazety Polskiej” w Drzewicy. Obecni byli: wicemarszałek woj. łódzkiego Zbigniew Ziemba, prezes Forum S.A., wydawca „Gazety Polskiej Codziennie” Beata Dróżdż, dyrektor WORD w Piotrkowie Trybunalskim Dariusz Misztal, dyrektor Szkoły Powiatowej w Drzewicy Marian Pisarski oraz samorządowcy z powiatu opoczyńskiego. Uroczystość została uświetniona obecnością Stowarzyszenia Hubalczyków 1939–1940. Z pocztami sztandarowymi przybyli: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Oddział w Przysusze, Jednostka Strzelecka 1042 Opoczno, Szkoła Powiatowa w Drzewicy, strażacy z OSP Krzczonów. Szczególne podziękowania dla księży z parafii św. Łukasza w Drzewicy, ks. proboszcza Adama Płuciennika za wygłoszoną homilię, dla KGW Krzczonów za przygotowanie posiłku oraz dla zespołu Kasztelania Swing Band za wykonanie pięknych utworów.
BIAŁYSTOK II | Klub „Gazety Polskiej ” Białystok II upamiętnił 160. rocznicę powstania styczniowego w Puszczy Knyszyńskiej. Zapalono światełko na mogile 32 powstańców zamordowanych przez carskich kozaków. W intencji ofiar odmówiono Litanię do Wszystkich Świętych.
MRĄGOWO | Klub „GP” w Mrągowie, Bractwo Leśne, młodzież szkół olsztyńskich, Ruch Społeczny im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, Fundacja im. Piotra Poleskiego, Stowarzyszenie Historyczne im. Generała Stefana Roweckiego „Grota”, Związek Piłsudczyków i wiele innych organizacji patriotycznych w Olsztynie uroczyście uczciło rocznicę styczniowego zrywu w kościele pw. Bogarodzicy Dziewicy Matki Kościoła oraz przy obelisku upamiętniającym zatrzymanie przez Prusaków Wojciecha Kętrzyńskiego.
GLIWICE | W gliwickim klubie „GP” w 160. rocznicę powstania styczniowego, pod tablicą pamięci w Golgocie Polskiej zapalono znicze i odmówiono modlitwy. Obszerny referat o ówczesnych wydarzeniach wygłosiła Elżbieta Kotlarska.
NOWY SĄCZ | W Nowym Sączu Klub „Gazety Polskiej” im. Jana Olszewskiego uczcił 160. rocznicę zrywu 1863–1864. Przewodniczący klubu, Tomasz Baliczek, poprowadził modlitwę za naszych bohaterów i przedstawił rys historyczny powstania, jego przyczyny, przebieg i skutki oraz wpływ na kształtowanie świadomości narodowej następnych pokoleń Polaków
SUWAŁKI | Klub „Gazety Polskiej” – Myśli Patriotycznej w Suwałkach upamiętnił rocznicę powstania styczniowego, zapalając biało- -czerwone znicze pod Czterema Krzyżami na Górze Szubienicznej w Suwałkach, w miejscu egzekucji polskich patriotów.
ELBLĄG II | Klub „Gazety Polskiej” Elbląg II im. Lecha Kaczyńskiego jak co roku uczestniczył w obchodach rocznicowych wybuchu powstania styczniowego. W imieniu klubu i przeoratu Pomorskiego Orderu św. Stanisława, pod pomnikiem Romualda Traugutta złożono kwiaty i zapalono znicze.
TYCHY | Z inicjatywy Klubu „Gazety Polskiej” Tychy oraz Stowarzyszenia Rodzina i Tożsamość rozpoczął się całoroczny cykl mszy świętych w intencji Ojczyzny. Podczas nabożeństw prowadzone są rozważania zgodne z nauczaniem czcigodnego sługi Bożego kard. Augusta Hlonda. Ten wielki katolicki myśliciel, który życie swoje poświecił Bogu i ojczyźnie, w swoich listach pasterskich wskazywał drogę i zasady, którymi powinien kierować się każdy Polak i katolik, aby życie w Polsce było godne i zgodne z chrześcijańskimi zasadami. Tematem pierwszej mszy była rodzina, wychowanie i małżeństwo. Prowadzący nabożeństwo ks. Proboszcz Adam Pukocz w swojej homilii odniósł się do nauczania Augusta Hlonda jeszcze z początku XX wieku i wskazał, jak to nauczanie jest aktualne. Modlitwę wiernych przygotował i odczytał Klub „Gazety Polskiej” w Tychach. W uroczystej mszy wzięło udział wielu gości, wśród których byli senator IX kadencji Senatu Czesław Ryszka, poseł na Sejm RP Bożena Borys- Szopa, wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik, ks. prałat Franciszek Resiak, dyrektor Muzeum Powstań Śląskich Andrzej Drogoń oraz wielu innych gości. Po mszy świętej odbyło się spotkanie, w którym krótkie wspomnienie o kard. Auguście Hlondzie wygłosił senator Czesław Ryszka. Kolejną część spotkania zdominowały kolędy i radosny bożonarodzeniowy nastrój, gdzie ze swoją gitarą rej wodził Mirek Kańtor. Była też okazja do spróbowania przy kawie i herbacie pysznych, dostarczonych przez klubowiczów, słodkości. Były też wzajemne życzenia. W czasie spotkania głos zabrali przybyli goście: pani poseł Bożena Borys-Szopa, wiceminister Michał Wójcik oraz ks. Prałat Franciszek Resiak.
WARKA | Każdego 6 stycznia od siedmiu już lat reprezentanci Klubu „Gazety Polskiej” w Warce przychodzą do grobu swojego patrona, aby oddać hołd jego osobie i jego postawie patriotycznej. Piotr Wysocki urodził się i zmarł w Warce. Ponad 20 lat życia spędził na katordze, na którą zamieniono mu karę śmierci. Jego dewizą życiową było: „Wszystko dla Ojczyzny, nic dla mnie”. Piotr Wysocki był jednym z przywódców zrywu podchorążych 1830 roku. Zmarł 6 stycznia 1875 roku.
Ryszard Kapuściński
Źródło: Gazeta Polska | www.gazetapolska.pl
