TYDZIEŃ W KLUBACH „GP”|Kluby „GP” uczciły 159. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego

Tydzień w Klubach „GP” | 02.02.2022 r.

Kluby „GP” uczciły 159. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego

Kluby „Gazety Polskiej” jak co roku uczestniczyły w uroczystościach upamiętniających kolejną 159. rocznicę wybuchu powstania styczniowego, najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym w epoce porozbiorowej. Powstanie przeciwko imperium rosyjskiemu rozpoczęło się 22 stycznia 1863 r. w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 r. na Litwie; trwało do jesieni 1864 r. Podczas powstania, które miało charakter wojny partyzanckiej, stoczono ponad tysiąc bitew, a w siłach polskich uczestniczyło w sumie ok. 200 tys. osób. Pod koniec 1863 r. łączny stan wojsk rosyjskich wynosił ponad 400 tys. żołnierzy, 170 tys. w Królestwie Polskim, na Litwie 145 tys., a na Ukrainie – 90 tys. Rząd Narodowy miał w polu jednocześnie nie więcej niż 10 tys. partyzantów. Pomimo początkowych sukcesów powstanie zakończyło się przegraną powstańców, kilkadziesiąt tysięcy poległo w walkach, blisko 1 tys. stracono, ok. 38 tys. skazano na katorgę lub zesłanie na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało. Wojska rosyjskie pacyfikowały powstanie z wyjątkowym okrucieństwem, a miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom były palone, zdarzały się również przypadki rzezi ludności cywilnej. Niszczono dobra kultury, np. spalono archiwum Ordynacji Zamojskiej w Zwierzyńcu. Wilno zostało spacyfikowane przez oddziały Murawjowa Wieszatiela, na Litwie zginęło 10 tys. szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tys. Po upadku powstania Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej. W roku 1867 zniesiono autonomię Królestwa Polskiego, jego nazwę i budżet, W latach 1869–1870 setkom miast wspierających powstanie odebrano prawa miejskie, doprowadzając je tym samym do upadku. W roku 1874 zniesiono urząd namiestnika, a w 1886 zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano ok. 1600 majątków ziemskich i rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich. Pomimo niepowodzenia militarnego, powstanie styczniowe osiągnęło część celów politycznych, jakie postawili sobie jego organizatorzy. Przyczyniło się między innymi do zahamowania ugodowej wobec zaborcy polityki reprezentowanej przez polskie elity Królestwa. Pamięć o powstaniu ożywiała w kolejnych dziesięcioleciach nastroje patriotyczne, co przyczyniło się do odzyskania niepodległości pół wieku później. Powstanie przyczyniło się do korzystniejszego niż w dwóch pozostałych zaborach i w etnicznej Rosji uwłaszczenia chłopów, zarówno w Królestwie, jak i na ziemiach zabranych. Znaczna część patriotów zwróciła się ku pracy organicznej, zaś pamięć o powstańcach stała się ważnym motywem w literaturze (np. Bolesław Prus, Eliza Orzeszkowa, Stefan Żeromski) i malarstwie (m.in. Artur Grottger, Jan Matejko, Maksymilian Gierymski) oraz motywacją dla nowego pokolenia działaczy niepodległościowych (np. skupionych wokół Józefa Piłsudskiego).

Klub „GP” Rypin

RYPIN | Klub „GP” w Rypinie w rocznicę wybuchu powstania styczniowego złożył wiązankę kwiatów i zapalił znicze na cmentarzu parafialny pod tablicą upamiętniającą bohaterów powstańczego zrywu. Najmłodszy 18 letni powstaniec z Kowalk koło Rypina Wacław Chełmicki poległ w potyczce w lasach Skępskich. Kolejni powstańcy spoczywający na cmentarzu parafialnym w Rypinie: Kajetan Pydynkowski przeżył powstanie, żył 77 lat, zmarł w 1919 roku, był właścicielem majątku ziemskiego Sumówko, długoletnim sędzią gminnym. Stanisław Wojciechowski przeżył powstanie dożywszy 80 lata, zmarł w 1925 roku. Niech spoczywają w Pokoju.

.

Klub „GP” Konin

KONIN | Klub „GP” w Koninie uczcił rocznicę wybuchu powstania styczniowego pod pomnikiem ojca Maksymiliana Tarejwo. Razem z klubowiczami w uroczystości uczestniczyli radni Sejmiku Wojewódzkiego i radni Konina. Kwiaty złożono również w imieniu europoseł Andżeliki Możdżanowskiej i posła Witolda Czarneckiego.

.

.

.

Klub „GP” Nowy Targ

NOWY TARG | W Nowym Targu miejscowy klub „GP” upamiętnił 159. rocznicę wybuchu powstania styczniowego, zapalając znicze pod Krzyżem Powstańców na cmentarzu w Nowym Targu. Zryw polskich patriotów przeciw imperium rosyjskiemu z 22 stycznia 1863 roku stanowił ważny punkt odniesienia w dążeniu do odzyskania przez Polskę niepodległości. Przypomniano, że ówczesny właściciel „Gazety Polskiej”, warszawski bankier Leopold Kronenberg wspierał powstańców poprzez finansowanie zakupów broni i jej przerzuty z zagranicy. Istnieją źródła historyczne z listą uczestników walk z terenu powiatu nowotarskiego, o czym rozmawiano podczas spotkań klubowych z historykiem dr Przemysławem Stanko.

.

Klub „GP” Nowy Sącz

NOWY SĄCZ | Klubowicze „G” Nowy Sącz im. J. Olszewskiego spotkali się na Cmentarzu Komunalnym aby oddać hołd powstańcom styczniowym, którzy 159 lat temu powstali zbrojnie przeciwko imperium rosyjskiemu.

.

.

.

.

.

Klub „GP” Gliwice

GLIWICE | Gliwicki klub „GP” przy tablicy pamięci w Golgocie Polskiej zawiesił Flagę Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Chorąży Wiesław Wrona  prowadzący zajęcia  sportowo-obronne z zimowej wspinaczki dla Strzelców Rzeczypospolitej, wspomniał Powstanie Styczniowe i mówił o znaczeniu bohaterskich pokoleń powstańczych walczących o niepodległość, którym tak wiele zawdzięczamy i  z których czerpiemy siły do zachowania polskości. Przypomniano, że Polska od Konfederacji Barskiej przez 150 lat pięciokrotnie mówiła „NIE” uzurpatorom moskiewskim aż wywalczyła niepodległość i pięciokrotnie od 1939 roku nim ją odzyskała.

.

Klub „GP” Elbląg

ELBLĄG | Elbląskie kluby „GP” razem uczciły pamięć Powstania Styczniowych  oddając hołd bohaterom, ofiarom zaboru rosyjskiego, zapalili znicze, złożyli wiązankę kwiatów, odmówili modlitwę pod pomnikiem Romualda Traugutta w parku jego imienia.

.

.

.

Kluby „GP” Warszawa

WARSZAWA | Formacja Patriotyczna im. Kazimierza Wielkiego wraz z warszawskimi klubami „GP”  uczcili pamięć o Powstańcach Styczniowych na warszawskich Powązkach Wojskowych.

.

.

.

.

Klub „GP” Łódź

WYSTAWA | Blisko 200-letnia historia w pigułce. Przy Muzeum Regionalnym w Brzezinach z okazji 195. rocznicy powstania „Gazety Polskiej” można oglądać wystawę przypominającą ważne dla Polski historyczne wydarzenia.  Poprzednio wystawę można było podziwiać w Kutnie. Po brzezińskim muzeum zawita do Łodzi. Wstęp bezpłatny. Wystawa od kilku miesięcy pokazywana jest w wielu miastach w Polsce.

.

.

Ryszard Kapuściński

Źródło: Gazeta Polska | www.gazetapolska.pl